၁။ ခႏၶာ၏သေဘာကို မသိျခင္းေၾကာင္႔ ဒိ႒ိျဖစ္သည္။
၂။အ၀ိဇၨာေၾကာင္႔လည္း ဒိ႒ိျဖစ္သည္။
၃။ ဖႆေၾကာင္႔လည္း ဒိ႒ိျဖစ္သည္။ (ဖႆ=ထိေတြ႕မွု)
၄။ သညာအမွတ္မွားလို႔လည္း ဒိ႒ိျဖစ္သည္။
၅။ ၀ိတက္ေၾကာင္႔လည္း ဒိ႒ိျဖစ္သည္။ (၀ိတက္=အေတြးအၾကံ)
၆။ ႏွလံုးသြင္းမွားေသာေၾကာင္႔လည္း ဒိ႒ိျဖစ္သည္။
၇။ မိတ္ေဆြမွားႏွင္႔ ေပါင္းသင္းမိ၍လည္း ဒိ႒ိျဖစ္သည္။
၈။ မွားယြင္းေသာတရားကို နာရေသာၾကာင္႔လည္း ဒိ႒ိျဖစ္သည္။
ဒိ႒ိသည္ သမၼာဒိ႒ိ ႏွင္႔ မိစၧာဒိ႒ိ ဟူ၍ႏွစ္မ်ဳိးရိွသည္။
သမၼာ=မွန္ကန္ေသာ၊ ဒိ႒ိ=အျမင္၊ မိစၧာ=မွားယြင္းေသာ၊ ဒိ႒ိ=အျမင္ ဟူ၍ ဖြင္႔ဆုိထားပါသည္။
ျမတ္စြာဘုရားရွင္ကမိစၧာဒိ႒ိ အမ်ဳိးအစား(၆၂)ပါးရွိသည္ဟုေဟာၾကားခဲ႔ပါသည္။ယင္း(၆၂)ပါးကိုအက်ဥ္းခ်ဳံးလိုက္လွ်င္သႆတဒိ႒ိ၊ ဥေစၧဒဒိ႒ိ၊ သကၠာယဒိ႒ိ (၃)မ်ဳိးရွိပါသည္။
၁။ သႆတဒိ႒ိ =ခိုင္သည္ျမဲသည္ဟု ယူဆေသာ ဒိ႒ိ။
၂၊ ဥေစၧဒဒိ႒ိ = ပ်က္စီးျပီးလွ်င္ လံုး၀ ျပတ္သည္ဟု ယူဆေသာ ဒိ႒ိ။
၃။ သကၠာယဒိ႒ိ = အစစ္အမွန္ ရိွေသာ သကၠာယ (ခႏၶာငါးပါး)အေပၚ၌ အစစ္အမွန္မရိွေသာ ပညတ္မ်ားတင္စား၍ ထင္မွားေနေသာ ဒိ႒ိ။
၂။အ၀ိဇၨာေၾကာင္႔လည္း ဒိ႒ိျဖစ္သည္။
၃။ ဖႆေၾကာင္႔လည္း ဒိ႒ိျဖစ္သည္။ (ဖႆ=ထိေတြ႕မွု)
၄။ သညာအမွတ္မွားလို႔လည္း ဒိ႒ိျဖစ္သည္။
၅။ ၀ိတက္ေၾကာင္႔လည္း ဒိ႒ိျဖစ္သည္။ (၀ိတက္=အေတြးအၾကံ)
၆။ ႏွလံုးသြင္းမွားေသာေၾကာင္႔လည္း ဒိ႒ိျဖစ္သည္။
၇။ မိတ္ေဆြမွားႏွင္႔ ေပါင္းသင္းမိ၍လည္း ဒိ႒ိျဖစ္သည္။
၈။ မွားယြင္းေသာတရားကို နာရေသာၾကာင္႔လည္း ဒိ႒ိျဖစ္သည္။
ဒိ႒ိ (၃)မ်ဳိး
ဒိ႒ိသည္ သမၼာဒိ႒ိ ႏွင္႔ မိစၧာဒိ႒ိ ဟူ၍ႏွစ္မ်ဳိးရိွသည္။
သမၼာ=မွန္ကန္ေသာ၊ ဒိ႒ိ=အျမင္၊ မိစၧာ=မွားယြင္းေသာ၊ ဒိ႒ိ=အျမင္ ဟူ၍ ဖြင္႔ဆုိထားပါသည္။
ျမတ္စြာဘုရားရွင္ကမိစၧာဒိ႒ိ အမ်ဳိးအစား(၆၂)ပါးရွိသည္ဟုေဟာၾကားခဲ႔ပါသည္။ယင္း(၆၂)ပါးကိုအက်ဥ္းခ်ဳံးလိုက္လွ်င္သႆတဒိ႒ိ၊ ဥေစၧဒဒိ႒ိ၊ သကၠာယဒိ႒ိ (၃)မ်ဳိးရွိပါသည္။
၁။ သႆတဒိ႒ိ =ခိုင္သည္ျမဲသည္ဟု ယူဆေသာ ဒိ႒ိ။
၂၊ ဥေစၧဒဒိ႒ိ = ပ်က္စီးျပီးလွ်င္ လံုး၀ ျပတ္သည္ဟု ယူဆေသာ ဒိ႒ိ။
၃။ သကၠာယဒိ႒ိ = အစစ္အမွန္ ရိွေသာ သကၠာယ (ခႏၶာငါးပါး)အေပၚ၌ အစစ္အမွန္မရိွေသာ ပညတ္မ်ားတင္စား၍ ထင္မွားေနေသာ ဒိ႒ိ။
ျမန္မာဂ်ာနယ္ဆိုဒ္မ်ား 
0 comments:
Post a Comment