၁။ ေလာကမွာ နာမည္ႀကီး ဥစၥာေပါတယ္ ေအာင္ျမင္ ေက်ာ္ၾကားတယ္ ဆိုတာ အလကား၊ ေသေတာ႔ ကိုယ္႔ရဲ႕ သီလ သမာဓိ ကိုယ္က်င္႔သိကၡာေတြကိုပဲ အားကိုးစရာ ရွိတယ္။
၂။ သာသနာဆိုတာ ဘုရားအဆုံးအမ ကိုေခၚတယ္၊ ဘုရား အဆုံးအမ ဆိုတာကလဲ အႏွစ္ခ်ဳပ္လိုက္ရင္ သီလ သမာဓိ ပညာ သုံးပါးပဲ ရွိတယ္။
၃။ ကိုယ္သိမ္ေမြ႔ပါ၊ ႏွုတ္ေျပာ ခ်ိဳသာပါ၊ စိတ္က ေျဖာင္႔မတ္ပါ။
၄။ မိဘေတြက သားသမီးေတြကို အေမြေပးတယ္ ဆိုတာ ကိုယ္က ဘုရင္ျဖစ္လ်င္ ဘုရင္႔ စည္းစိမ္၊ သူေ႒းၿဖစ္လ်င္ သူေ႒းစည္းစိမ္၊ အေနနဲ႔ တစ္ဘ၀ စာပဲ ေပးနိုင္ၾကတယ္၊ ဗုဒၶအေမြကေတာ႔ တသံသရာလုံး ေကာင္းဖို႔ ညႊန္ေပးနိုင္ခဲ႔တယ္။
၅။ သံသရာ ဆိုတာ ေသၿပီးမွ တဘ၀ ကူးတာ မဟုတ္ဘူး၊ နာမ္ရုပ္ေတြ အဆက္မျပတ္ ျဖစ္ပ်က္ေနတာကို ေခၚတာပါ။
၆။ တစ္ဘ၀ ၏ ကိုယ္႔အျဖစ္ကုိ မၾကည္႔ပါနွင္႔၊ တစ္သံသရာ လုံးရဲ႕ ကိုယ္႔အျဖစ္ကို ျမင္ေအာင္ ၾကည္႔ပါ။
၇။ သတၱ၀ါေတြဟာ ဒုကၡေရာက္တာကို ေျပာေနႀကတယ္၊ သြားေနတာက ဒုကၡလမ္းပဲ၊ ဒီေတာ႔ ဒုကၡၾကားက ဒုကၡေလာင္းဟာ ဒုကၡကုိပဲ ေတြ႔ရတာေပါ႔။
၈။ သံေ၀ဂ မပါလ်င္ တရားမရွာေလနဲ႔၊ ရမွာ မဟုတ္ဘူး။
၉။ သတၱ၀ါေတြဟာ ဒုကၡ မေရာက္ေသးသမွ် မေၾကာက္ၾကဘူး။
၁၀။ေလာကႀကီးမွာ ဘယ္ေလာက္ ႀကီးက်ယ္ ေအာင္ျမင္ ေက်ာ္ၾကားေနပါေစ၊ ေသခါနီးမွ မ်က္ရည္ လည္ရရင္ လူျဖစ္ရွုံးတာပါပဲ။
၁၁။ အမွတ္မဲ႔ ေနသူရဲ႕ စိတ္ဟာ အကုသိုလ္ဖက္ သြားေနသလို အကုသိုလ္ေတြ အက်ိဳးေပးဖို႔အတြက္လဲ ထိုသူ႔မွာ အဆင္သင္႔ ရွိေနတတ္တယ္။
၁၂။ဘုန္းကံ ဆိုတာ ေရွးက ပါခဲ႔ေပမယ္႔ ယခု ဘ၀ ႀကိဳးစားမွဳ႕ကလဲ ရွိရတယ္၊ စင္စစ္ေတာ႔ ကံ ဆိုတာ ေရလာ ေျမာင္းေပး လုပ္မွလည္း ေကာင္းက်ိဳး ရွိရာ ေကာင္းက်ိဳးလာၿပီး မေကာင္းမွဳ႕ရွိရာ မေကာင္းက်ိဳး လာမွာပဲ။
၁၃။ စိတ္ေန စိတ္ထား ဆိုတာ ေသးသိမ္တဲ႔ ေနရာမွာ ေနၿပီး ေသးသိမ္တဲ႔ အလုပ္ေတြကို ျမင္ေန ၾကားေနရရင္ ကိုယ္႔စိတ္ကလဲ ေသးသိမ္လာၿပီး ႀကီးက်ယ္တဲ႔ အလုပ္ကုိ ျမင္ရ ၾကားေနရမွ ဓာတ္ကူး ၿပီး ႀကီးက်ယ္လာတတ္တယ္။
၁၄။ လူေတြဟာ ကုိယ္႔ဥာဏ္က မမွီလ်င္ သူတပါး သိတာေတြကိုလဲ မယုံၾကည္ၾက အမွန္ မထင္တတ္ၾကဘူး။
၁၅။ သူမ်ား အျပစ္ကုိ မၾကည္႔ပါနဲ႔၊ ကိုယ္႔အျပစ္ ကို ျမင္ေအာင္ ၾကည္႔ပါ။
၁၆။ အရာရာမွာ ပထမ ဗဟုႆုတ ရွိဖို႔၊ ဒုတိယ သတိထားဖို႔၊ တတိယ မွန္သလား မမွန္သလား စုံစမ္းဖို႔ နဲ႔ စတုတၳက ၀ီရိယ နဲ႔ အလုပ္ လုပ္ေနဖို႔ပဲ။
၁၇။ သန္႔ရွင္းတဲ႔ နား အၾကားမ်ားတယ္၊ ၾကည္လင္တဲ႔ မ်က္စိ အၿမင္ မ်ားတယ္၊ စင္ၾကယ္တဲ႔ စိတ္က အသိမ်ားတယ္။
၁၈။ေလာကႀကီးမွ ဂုဏ္ ရွိဖို႔ထက္ ရွိၿပီး ဂုဏ္ကို ထိမ္းသိန္း နုိင္ဖို႔က ပိုခက္တယ္။
၁၉။ ကိုယ္႔ကို ပတ္၀န္းက်င္က မခ်စ္ရင္ေတာင္ မမုန္း ႀကဖို႔က ပိုအေရးႀကီးတယ္။
၂၀။ ကိုယ္႔ကိုယ္ကို အထင္ႀကီး စိတ္ႀကီး ၀င္ေနလ်င္ သူတပါးကို အထင္ေသးတာ သဘာ၀ ပဲ၊ ဒါကုိ သတိထားေစခ်င္တယ္။
၂။ သာသနာဆိုတာ ဘုရားအဆုံးအမ ကိုေခၚတယ္၊ ဘုရား အဆုံးအမ ဆိုတာကလဲ အႏွစ္ခ်ဳပ္လိုက္ရင္ သီလ သမာဓိ ပညာ သုံးပါးပဲ ရွိတယ္။
၃။ ကိုယ္သိမ္ေမြ႔ပါ၊ ႏွုတ္ေျပာ ခ်ိဳသာပါ၊ စိတ္က ေျဖာင္႔မတ္ပါ။
၄။ မိဘေတြက သားသမီးေတြကို အေမြေပးတယ္ ဆိုတာ ကိုယ္က ဘုရင္ျဖစ္လ်င္ ဘုရင္႔ စည္းစိမ္၊ သူေ႒းၿဖစ္လ်င္ သူေ႒းစည္းစိမ္၊ အေနနဲ႔ တစ္ဘ၀ စာပဲ ေပးနိုင္ၾကတယ္၊ ဗုဒၶအေမြကေတာ႔ တသံသရာလုံး ေကာင္းဖို႔ ညႊန္ေပးနိုင္ခဲ႔တယ္။
၅။ သံသရာ ဆိုတာ ေသၿပီးမွ တဘ၀ ကူးတာ မဟုတ္ဘူး၊ နာမ္ရုပ္ေတြ အဆက္မျပတ္ ျဖစ္ပ်က္ေနတာကို ေခၚတာပါ။
၆။ တစ္ဘ၀ ၏ ကိုယ္႔အျဖစ္ကုိ မၾကည္႔ပါနွင္႔၊ တစ္သံသရာ လုံးရဲ႕ ကိုယ္႔အျဖစ္ကို ျမင္ေအာင္ ၾကည္႔ပါ။
၇။ သတၱ၀ါေတြဟာ ဒုကၡေရာက္တာကို ေျပာေနႀကတယ္၊ သြားေနတာက ဒုကၡလမ္းပဲ၊ ဒီေတာ႔ ဒုကၡၾကားက ဒုကၡေလာင္းဟာ ဒုကၡကုိပဲ ေတြ႔ရတာေပါ႔။
၈။ သံေ၀ဂ မပါလ်င္ တရားမရွာေလနဲ႔၊ ရမွာ မဟုတ္ဘူး။
၉။ သတၱ၀ါေတြဟာ ဒုကၡ မေရာက္ေသးသမွ် မေၾကာက္ၾကဘူး။
၁၀။ေလာကႀကီးမွာ ဘယ္ေလာက္ ႀကီးက်ယ္ ေအာင္ျမင္ ေက်ာ္ၾကားေနပါေစ၊ ေသခါနီးမွ မ်က္ရည္ လည္ရရင္ လူျဖစ္ရွုံးတာပါပဲ။
၁၁။ အမွတ္မဲ႔ ေနသူရဲ႕ စိတ္ဟာ အကုသိုလ္ဖက္ သြားေနသလို အကုသိုလ္ေတြ အက်ိဳးေပးဖို႔အတြက္လဲ ထိုသူ႔မွာ အဆင္သင္႔ ရွိေနတတ္တယ္။
၁၂။ဘုန္းကံ ဆိုတာ ေရွးက ပါခဲ႔ေပမယ္႔ ယခု ဘ၀ ႀကိဳးစားမွဳ႕ကလဲ ရွိရတယ္၊ စင္စစ္ေတာ႔ ကံ ဆိုတာ ေရလာ ေျမာင္းေပး လုပ္မွလည္း ေကာင္းက်ိဳး ရွိရာ ေကာင္းက်ိဳးလာၿပီး မေကာင္းမွဳ႕ရွိရာ မေကာင္းက်ိဳး လာမွာပဲ။
၁၃။ စိတ္ေန စိတ္ထား ဆိုတာ ေသးသိမ္တဲ႔ ေနရာမွာ ေနၿပီး ေသးသိမ္တဲ႔ အလုပ္ေတြကို ျမင္ေန ၾကားေနရရင္ ကိုယ္႔စိတ္ကလဲ ေသးသိမ္လာၿပီး ႀကီးက်ယ္တဲ႔ အလုပ္ကုိ ျမင္ရ ၾကားေနရမွ ဓာတ္ကူး ၿပီး ႀကီးက်ယ္လာတတ္တယ္။
၁၄။ လူေတြဟာ ကုိယ္႔ဥာဏ္က မမွီလ်င္ သူတပါး သိတာေတြကိုလဲ မယုံၾကည္ၾက အမွန္ မထင္တတ္ၾကဘူး။
၁၅။ သူမ်ား အျပစ္ကုိ မၾကည္႔ပါနဲ႔၊ ကိုယ္႔အျပစ္ ကို ျမင္ေအာင္ ၾကည္႔ပါ။
၁၆။ အရာရာမွာ ပထမ ဗဟုႆုတ ရွိဖို႔၊ ဒုတိယ သတိထားဖို႔၊ တတိယ မွန္သလား မမွန္သလား စုံစမ္းဖို႔ နဲ႔ စတုတၳက ၀ီရိယ နဲ႔ အလုပ္ လုပ္ေနဖို႔ပဲ။
၁၇။ သန္႔ရွင္းတဲ႔ နား အၾကားမ်ားတယ္၊ ၾကည္လင္တဲ႔ မ်က္စိ အၿမင္ မ်ားတယ္၊ စင္ၾကယ္တဲ႔ စိတ္က အသိမ်ားတယ္။
၁၈။ေလာကႀကီးမွ ဂုဏ္ ရွိဖို႔ထက္ ရွိၿပီး ဂုဏ္ကို ထိမ္းသိန္း နုိင္ဖို႔က ပိုခက္တယ္။
၁၉။ ကိုယ္႔ကို ပတ္၀န္းက်င္က မခ်စ္ရင္ေတာင္ မမုန္း ႀကဖို႔က ပိုအေရးႀကီးတယ္။
၂၀။ ကိုယ္႔ကိုယ္ကို အထင္ႀကီး စိတ္ႀကီး ၀င္ေနလ်င္ သူတပါးကို အထင္ေသးတာ သဘာ၀ ပဲ၊ ဒါကုိ သတိထားေစခ်င္တယ္။
မဟာဂႏၶာရုံဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ
ျမန္မာဂ်ာနယ္ဆိုဒ္မ်ား 